Naukowcy z Politechniki Poznańskiej zaprezentują interdyscyplinarne podejście do inwestycji i projektowania w ochronie zdrowia

Podziel się

Badacze i projektanci z Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej podjęli ważną inicjatywę mającą realny potencjał poprawy jakości przestrzeni szpitali w Polsce, którą realizują poprzez dedykowane kształcenie menedżerów, lekarzy oraz projektantów obiektów ochrony zdrowia. Wnioski ze swojej pracy dydaktycznej, badawczej i projektowej zaprezentują podczas Międzynarodowych Targów Sprzętu i Wyposażania Medycznego SALMED.

Niemal połowa spośród wszystkich publicznych szpitali w Polsce posiada znaczną część bazy lokalowej powstałą w latach pięćdziesiątych XX wieku. Nowe metody leczenia, nowoczesne technologie i generalnie szalony postęp w medycynie wymusza nowe rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne dostosowane do nowych potrzeb. Wobec tak diametralnej zmiany sposobu funkcjonowania budynków ochrony zdrowia, wiele z nich wymaga pilnych transformacji przestrzennych. Śledząc doniesienia medialne oraz postępowania kontrolne organów państwowych, można zaobserwować liczne wskazania złego stanu technicznego wyposażenia, a także brak spójności układów przestrzennych szpitali z wymaganiami współczesnej medycyny. Raport Najwyższej Izby Kontroli w zakresie stanu polskich szpitali z 2009 r. wykazał poważne nieprawidłowości techniczno-użytkowe w 90% kontrolowanych obiektów. W kolejnych latach sytuacja infrastruktury szpitalnictwa nie poprawiła się w wystarczającym stopniu, pozostając zarówno problemem, jak i wyzwaniem dla wszystkich grup interesariuszy systemu ochrony zdrowia: organów założycielskich, finansujących i zarządzających szpitalami, personelu szpitalnego, pacjentów oraz projektantów, realizujących zlecenia z zakresu budowy, rozbudowy lub modernizacji infrastruktury obiektów medycznych.

W przypadku architektonicznego dziedzictwa lat 60-tych i 70-trych XX w. wiele nieprawidłowości w funkcjonowaniu szpitali w oczywisty sposób wynika z anachronizmu zaplecza lokalowego. Zastanawiający jest jednak fakt, iż problemy przestrzenne występują nie tylko w obiektach liczących sobie kilka dekad. Mankamenty funkcjonalno-przestrzenne obecne są także w stosunkowo nowych obiektach lub obszarach podlegających bieżącej rozbudowie czy modernizacji.

Ze względu na dynamiczne tempo rozwoju medycyny można założyć, że w okresie dwóch lat wymagania przestrzenne poszczególnych jednostek organizacyjnych placówki medycznej zwiększą się w zakresie 5-10% . Obok wzrostu powierzchniochłonności, wprowadzane do szpitali nowe technologie medyczne domagają się kolejnych reorganizacji przestrzennych dla ich efektywnego wykorzystania. Mimo iż problem nadmiernego „starzenia się” układów przestrzennych w placówkach medycznych dostrzeżono już w latach 60-tych XX w. i zwracano na niego uwagę w kolejnych dekadach, do dnia dzisiejszego obserwujemy go w nowobudowanych szpitalach.

Przyczyn niniejszej sytuacji można doszukiwać się w fazie planowania i programowania przestrzeni szpitalnych. Pierwszym krokiem do poprawy sytuacji było utworzenie interdyscyplinarnej platformy wymiany wiedzy i doświadczeń pomiędzy wszystkimi uczestnikami procesów przekształcania ochrony zdrowia – Studiów Podyplomowych „Inwestycje i Projektowanie w Ochronie Zdrowia”.

W lutym br. oficjalnie zakończyła się pierwsza edycja ww. Studiów, której organizatorami byli: Wydział Architektury Politechniki Poznańskiej oraz Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. Pierwszy raz w Polsce, w drodze do poprawy jakości w ochronie zdrowia, udało się zebrać tak liczne grono przedstawicieli środowisk: naukowych, architektonicznych, medycznych, ekonomicznych, prawniczych, a także dyrektorów szpitali, organów założycielskich oraz instytucji państwowych najwyższego szczebla. Ponad 70-ciu Prelegentów, którzy niejednokrotnie stanowili dla siebie konkurencję na danym rynku usług, wystąpiło wspólnie w ramach jednego projektu dydaktycznego, kierowanego do projektantów oraz menadżerów placówek medycznych.

W ciągu dwóch semestrów, Słuchacze Studiów Podyplomowych „Inwestycje i Projektowanie w Ochronie Zdrowia” uczestniczyli w wykładach, panelach dyskusyjnych, warsztatach projektowych i managerskich oraz wizytach studyjnych - zarówno w funkcjonujących obiektach ochrony zdrowia jak i na placu budowy jednej z największych inwestycji szpitalnych w Polsce.

Architekci mogli zajrzeć do niedostępnych dla osób postronnych zakątków szpitala i w nieskrępowany sposób dopytać lekarzy o ich najpilniejsze potrzeby przestrzenne, natomiast dyrektorzy placówek medycznych mieli szansę wymienić się skutecznymi sposobami na realizację inwestycji. Wykładowcy zaprezentowali niezliczone, realne przykłady dokumentacji technicznych oraz formalnych dokumentów, opatrując je komentarzem zarówno w odniesieniu do swoich sukcesów jak i błędów, których nie sposób uniknąć podczas zmagania się z ambitnymi planami: budowy, rozbudowy, przebudowy, remontu, wyposażania, akredytacji czy restrukturyzacji obiektów ochrony zdrowia.

W trakcie zajęć drobiazgowo prześledzono również wszelkie aspekty bezpieczeństwa placówek medycznych: od wystąpień epidemiologów w zakresie ograniczania zakażeń wewnątrzszpitalnych, przez wszelkie pułapki prawne i finansowe wynikające z zawiłości naszego prawa, aż do interpretacji przepisów przeciwpożarowych i praktycznych rozwiązań przedstawianych bezpośrednio przez przedstawiciela Państwowej Straży Pożarnej.

Koniec I edycji Studiów stanowi zaledwie początek szerokich działań badaczy z Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej, w zakresie pracy na rzecz ochrony zdrowia! Więcej na temat kontynuacji projektu „Inwestycje i projektowanie w ochronie zdrowia”, podczas Międzynarodowych Targów Sprzętu i Wyposażania Medycznego SALMED opowiedzą: Kierownik Studiów dr inż. arch. Magda Matuszewska oraz koordynator merytoryczny dr inż. arch. Piotr Springer.